So sánh giữa lập trình hướng cấu trúc và hướng đối tượng

Lập trình hướng thủ tục (POP) và lập trình hướng đối tượng (OOP) đều là những ngôn ngữ bậc cao trong lĩnh vực công nghệ. Chúng được mọi lập trình viên sử dụng để phát triển Web App. 

Sau đây, Tự Học Lập Trình sẽ tiến hành so sánh lập trình hướng cấu trúc và hướng đối tượng, để bạn biết được cả hai ngôn ngữ này sở hữu cách tiếp cận phân biệt dựa trên cơ sở bản chất của công việc phát triển mã.

Định nghĩa

Lập trình hướng đối tượng dùng để duy trì, sửa đổi mã có sẵn, nhờ sự kế thừa của những đối tượng mới được tạo ra. Sở dĩ nó làm được điều này là vì, OOP sử dụng các class, hàm để xây dựng chương trình dựa trên môi trường thực tế.

Mặt khác, thông qua chuỗi lệnh, lập trình hướng cấu trúc thực hiện chia nhỏ nhiệm vụ thành biến, quy trình hoặc chương trình. Mỗi bước được thao tác theo trình tự của hệ thống, giúp máy tính hiểu được công việc mình cần thực hiện. 

Đối tượng hướng tới

Sự khác nhau dễ nhận biết nhất là trong POP sử dụng thủ tục để hướng tới đối tượng.

Còn OOP sẽ nhằm vào những đối tượng thực tế, cụ thể như người lớn, phụ nữ, hoa, lá... Đa phần những thứ này được viết trong chương trình, thể hiện giống như một đối tượng.

Cách tiếp cận

Trong lập trình hướng cấu trúc, dựa trên chức năng, chương trình sẽ được chia thành nhiều phần riêng cho mỗi chương trình nhỏ. Hiểu đơn giản, POP sử dụng nhiều hàm để giải quyết một bài toán cụ thể. Chính vì thế, nó tích hợp cùng các bài toán đơn giản, cần tư duy giải thuật rõ ràng, nguồn dữ liệu rành mạch, nhất là người lập trình có thể kiểm soát chặt chẽ được mọi  việc, từ truy cập đến mã hóa dữ liệu. 

Còn lập trình hướng đối tượng, do chương trình được chia thành nhiều đối tượng, thể hiện dạng lớp. Nên chúng chứa thuộc tính hay phương thức, đồng thời tương tác qua lại với các đối tượng. Ví dụ như các thuộc tính, phương thức định nghĩa trong lớp, cũng như trực tiếp quản lý nó. Do vậy, OOP được ứng dụng phần lớn trong những bài toán khó và phức tạp.

Bảo mật

Lập trình hướng đối tượng mang tính trừu tượng cao trong việc ẩn dữ liệu. Nó chia các modifier thành Private, Protected, Public, Default. Điều này cho thấy giới hạn truy cập và bảo mật trong OOP khá cao, không thể tùy tiện truy cập vào hàm.

Còn lập trình hướng cấu trúc thì ngược lại.

Quản lý dữ liệu

Giống như việc chúng ta đang tương tác trực tiếp với thế giới bên ngoài, chương trình sử dụng lập trình hướng đối tượng mang tính trực quan, cụ thể hơn. Chính vì thế, công việc thực hiện sẽ được tối giản về cả công sức lẫn thời gian. 

Nếu việc quản lý dữ liệu của OOP đơn giản bao nhiêu thì POP lại khó bấy nhiêu, nhất là thao tác thêm bớt đối tượng.

Công việc chính

Do chỉ có đối tượng của lớp mới  được thực hiện hành vi trong đó, nên  trọng tâm của lập trình hướng đối tượng là bảo mật dữ liệu.

Còn lập trình hướng cấu trúc sẽ thể hiện cách thức hoàn thành hiện nhiệm vụ của hệ thống dựa trên biểu đồ dòng chảy. 

Tính kế thừa, đa hình

POP được cho là dễ học hơn so với OOP, vì nó sử dụng cùng tên hàm để thực hiện nhiều chức năng khác nhau. Bên cạnh đó, OOP còn cho phép kế thừa thuộc tính và chức này sẵn có trên đối tượng. Điều này không tồn tại trong lập trình hướng cấu trúc.

Kết luận

Điểm mấu chốt của sự khác nhau giữa lập trình hướng cấu trúc và hướng đối tượng là, OOP được thiết kế nhằm khắc phục khuyết điểm của POP bằng cách đưa ra khái niệm về đối tượng và các lớp. 

Hy vọng với những thông tin Tự Học Lập Trình vừa chia sẻ sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về hai ngôn ngữ bậc cao này!