PHP và JavaScript luôn là 2 ngôn ngữ hot trong lập trình. Nhưng liệu trong năm 2023 nên theo học PHP hay JS lại là điều được nhiều người quan tâm.
Tìm hiểu về PHP và JavaScript
PHP
PHP là ngôn ngữ kịch bản, mã nguồn mở phía máy chủ và được sử dụng khá rộng rãi.
Được thiết kế chủ yếu để phát triển web, do chính Rasmus Lerdorf phát triển vào năm 1994 và hiện được duy trì bởi The PHP Group.
Mã PHP có thể được nhúng trong HTML, hoặc được sử dụng như một tập lệnh độc lập và có thể chạy trên máy chủ web có cài đặt mô-đun bộ xử lý PHP, hoặc tệp thực thi CGI.
PHP có thể được sử dụng để tạo các trang web động, tập lệnh phía máy chủ và tập lệnh dòng lệnh.
Một số tính năng chính của PHP bao gồm:
- Khả năng tương thích đa nền tảng: PHP có thể chạy trên nhiều hệ điều hành khác nhau, bao gồm Windows, Linux, macOS…
- Tích hợp với Web Server: PHP có thể được sử dụng với nhiều loại máy chủ web, bao gồm Apache, IIS và Nginx.
- Lập trình hướng đối tượng: PHP hỗ trợ các nguyên tắc lập trình hướng đối tượng, bao gồm các lớp, đối tượng và kế thừa.
- Kết nối cơ sở dữ liệu: PHP cung cấp hỗ trợ tích hợp để truy cập và thao tác với nhiều loại cơ sở dữ liệu khác nhau, chẳng hạn như MySQL, PostgreSQL, Oracle…
- Khả năng mở rộng: PHP có một hệ sinh thái lớn gồm các thư viện và tiện ích mở rộng của bên thứ ba có thể được sử dụng để thêm chức năng bổ sung cho các ứng dụng PHP.
PHP thường được sử dụng rộng rãi trong việc phát triển web, đặc biệt là để tạo các trang web động và ứng dụng web. Nó cũng thường được sử dụng cho kịch bản phía máy chủ, kịch bản dòng lệnh và tạo API.
Một số ứng dụng web phổ biến được xây dựng dựa trên PHP bao gồm WordPress, Facebook và Wikipedia. Ngôn ngữ này thường được sử dụng cùng với HTML, CSS và JavaScript để tạo các ứng dụng web đầy đủ.
Để bắt đầu với PHP, bạn có thể tải xuống và cài đặt trình thông dịch PHP trên máy tính của mình, chẳng hạn như XAMPP hoặc WAMP. Sau đó, có thể viết mã PHP trong trình soạn thảo văn bản và lưu mã đó với phần mở rộng tệp .php và để chạy mã PHP, bạn cần phải mở mã đó trong trình duyệt web, hoặc chạy chúng trên máy chủ web.
JavaScript
JavaScript là ngôn ngữ lập trình cấp cao, năng động, được giải thích, chủ yếu được sử dụng để thêm tính tương tác và hiệu ứng động cho các trang web.
Ngôn ngữ này được tạo ra bởi Brendan Eich tại Netscape vào năm 1995 và hiện đang được duy trì bởi tổ chức tiêu chuẩn quốc tế ECMA.
JavaScript là ngôn ngữ kịch bản phía Client, cung cấp cho người dùng những trải nghiệm năng động và tương tác tốt hơn. Nhờ vào khả năng cho phép các trang web phản hồi đầu vào của người dùng, đồng thời cập nhật nội dung của họ một cách linh hoạt mà không mất thời gian load lại trang.
Một số tính năng chính của JavaScript bao gồm:
- Lập trình hướng đối tượng: JavaScript hỗ trợ các nguyên tắc lập trình hướng đối tượng, bao gồm các lớp, đối tượng và kế thừa.
- Lập trình hướng sự kiện: JavaScript có thể được sử dụng để tạo các ứng dụng hướng sự kiện, trong đó các hành động hoặc tương tác của người dùng kích hoạt các chức năng cụ thể để thực thi.
- Khả năng tương thích với trình duyệt: JavaScript được hỗ trợ bởi tất cả các trình duyệt web chính, bao gồm Chrome, Firefox, Safari và Edge.
- Khả năng tương thích đa nền tảng: JavaScript có thể được sử dụng trên nhiều hệ điều hành khác nhau, bao gồm Windows, Linux và macOS.
- Lập trình không đồng bộ: JavaScript có thể xử lý lập trình không đồng bộ thông qua việc sử dụng các lệnh như callbacks, promises và async/await.
JavaScript thường được sử dụng để phát triển web ở mảng Fontend, bên cạnh HTML và CSS. Ngoài ra, nó còn có thể được sử dụng để tạo giao diện web tương tác, hoạt ảnh và giao diện người dùng động.
Đặc biệt hơn, JavaScript cũng có thể được sử dụng để lập trình phía máy chủ, chẳng hạn như kết hợp cùng Node.js để tạo các ứng dụng và API phía máy chủ.
Một số ứng dụng web và Framewok phổ biến được xây dựng bằng JavaScript bao gồm React, Angular, Vue và jQuery. Chưa dừng lại, JavaScript còn được sử dụng với các công nghệ khác như AJAX và JSON, cho phép giao tiếp liền mạch giữa Server với Client của các ứng dụng web.
Để bắt đầu với JavaScript, bạn có thể viết mã JavaScript trong trình soạn thảo văn bản và lưu mã đó với phần mở rộng tệp .js. Sau đó, có thể liên kết tệp JavaScript của mình với tệp HTML bằng cách sử dụng thẻ hoặc chạy nó trong bảng điều khiển của trình duyệt.
Với JavaScript, bạn còn dễ dàng tìm được rất nhiều nguồn tài nguyên trực tuyến phục vụ cho việc học, bao gồm các khóa học, hướng dẫn và tài liệu trực tuyến.
So sánh giữa PHP và JavaScript
PHP và JavaScript đều là những ngôn ngữ lập trình phổ biến, được sử dụng để phát triển web, nhưng chúng lại có những điểm mạnh và trường hợp sử dụng khác nhau.
Bạn có thể theo dõi kỹ hơn về sự khác biệt giữa chúng thông qua bảng so sánh sau:
PHP | JavaScript | |
Phạm vi hoạt động | PHP chủ yếu được sử dụng ở phía Server. | JavaScript chủ yếu được sử dụng ở phía Client. |
Tính ứng dụng | PHP thường được sử dụng để phát triển web phía Server, chẳng hạn như xây dựng trang web động, quản lý cơ sở dữ liệu và xử lý biểu mẫu. | JavaScript thường được sử dụng để phát triển web phía Client, chẳng hạn như tạo giao diện web tương tác, hoạt ảnh và giao diện người dùng động. |
Framework hỗ trợ | PHP có sự hỗ trợ từ một số Framework phổ biến như Laravel, Symfony và CodeIgniter. | JavaScript sẽ được hỗ trợ bởi một số Framework phổ biến như React, Angular và Vue. |
Cú pháp và cấu trúc | PHP có cú pháp và cấu trúc tương tự như C, Java và Perl. Mã PHP thường được nhúng trong mã HTML. | JavaScript có cú pháp và cấu trúc tương tự như C và Java. Mã JavaScript thường được chứa trong tài liệu HTML bằng cách sử dụng thẻ . |
Đường cong học tập | PHP là ngôn ngữ dễ học và dễ sử dụng, phù hợp với cả người mới. | JavaScript khó học hơn, nhưng bù lại nó mang đến sự linh hoạt và sức mạnh cho các nhà phát triển có kinh nghiệm. |
Mặc dù tồn tại những điểm khác biệt nhất định, nhưng với nhiều ứng dụng web hiện đại ngày nay, chúng lại sử dụng kết hợp cả PHP và JavaScript để tạo ra những trải nghiệm web động, cùng các tương tác hữu ích hơn cho người dùng.
Chọn học PHP hay JavaScript năm 2023?
Cả PHP và JavaScript đều là những ngôn ngữ lập trình phổ biến, nên việc lựa chọn giữa chúng tùy thuộc vào mục tiêu của bạn và loại chương trình bạn muốn thực hiện.
Nhưng trước khi đưa ra quyết định chọn học PHP hay JavaScript, bạn có thể xem xét qua một số yếu tố, cụ thể như:
Phát triển web
Cả PHP và JavaScript đều được sử dụng phổ biến trong phát triển web.
Nhưng PHP lại là ngôn ngữ phía máy chủ được sử dụng để xây dựng phần phụ trợ của trang web, còn JavaScript thì chủ yếu được sử dụng để xây dựng phần giao diện người dùng của trang web.
Nếu bạn quan tâm đến phát triển web Backend, thì PHP có thể là lựa chọn tốt hơn, còn trong trường hợp bạn quan tâm đến phát triển web Frontend hay phát triển Full Stack, thì JavaScript là kỹ năng bắt buộc phải có.
Mức độ phổ biến
Cả PHP và JavaScript đều được sử dụng rộng rãi và có cho mình một cộng đồng lớn các nhà phát triển.
Tuy nhiên, JavaScript hiện đang phổ biến hơn và được yêu cầu nhiều hơn, đặc biệt là trong ngành phát triển web.
Đường cong học tập
JavaScript có đường cong học tập dốc hơn so với PHP, do tính chất phức tạp và tính linh hoạt của nó.
Trái lại, PHP tương đối dễ học hơn và có cú pháp đơn giản hơn.
Thị trường việc làm
Cả PHP và JavaScript đều có sự hiện diện mạnh mẽ trên thị trường việc làm, nhưng JavaScript hiện đang có nhu cầu cao hơn, đặc biệt là để phát triển giao diện người dùng.
Sở thích cá nhân
Cuối cùng, quyết định giữa PHP và JavaScript phải dựa trên sở thích cá nhân, cũng như mục tiêu nghề nghiệp của bạn.
Trường hợp bạn thích xây dựng các ứng dụng giao diện người dùng phức tạp, thì JavaScript có thể là lựa chọn tốt hơn cho bạn.
Ngược lại, nếu bạn thích phát triển mảng Backend, đặc biệt muốn làm việc với cơ sở dữ liệu và các công nghệ phía Server thì PHP chắc chắn là sự lựa chọn phù hợp.
Nhìn chung, thì cả PHP lẫn JavaScript đều mang đến những cơ hội việc làm khá hấp dẫn cho người học, nên nếu bạn quan tâm đến phát triển web, có thể chọn học cả hai ngôn ngữ, bởi chúng sẽ cung cấp cho bạn bộ các kỹ năng liên quan đến lập trình theo cách toàn diện nhất.
Chúc các bạn sẽ sớm thành công với sự lựa chọn của bản thân mình nhé!
